TUNCAY POLAT İNŞAAT....05338429191 - Mukavemet’e Ait Terimler

hazırlayan tuncay polat..
inşaat mühendisi
Wheatstone Köprüsü - Nedir?:
Yük etkisi altında söz konusu yüzeyde şekil değişimi olduğunda tel ızgara yüzeyle birlikte uzar yada kısalır. Bu boy değisimi ölçerin elektriksel direncinde değişime yol açar. Ölçerin uçlarına bağlanan bir akım köprüsü elektrik direncindeki değisimi uzunluk değisimine dönüştürür. Bu amaçla kullanılan akım köprüsüne Wheatstone köprüsü adı verilir.

Kayma Diyagonali - Nedir?: Gerilme etkisindeki bir elemanda en büyük kayma gerilmelerini gösteren okların bulustuğu köseleri birleştiren diyagonale KAYMA DİYAGONALİ denir.

Bu diyagonal maksimum asal gerilme doğrultusundadır. Ayrıca en büyük asal gerilme, en büyük kayma gerilmesinin yönünün belirlenmesinde de kullanılabilir.

Asal Gerilme - Nedir?:Kayma gerilmesinin sıfır olduğu düzlemlerdeki en büyük ve en küçük normal gerilmelere ASAL gerilmeler adı verilir

Yorulma - Nedir?: Yapı elemanlarının göçme gerilmesinden oldukça küçük gerilme düzeylerine binlerce defa yüklenmesi halinde kırılmasına yorulma adı verilir.

Yorulma çatlağının genellikle gerilmenin yoğunlaştığı bölgelerdeki iç yapı kusurlarından/çatlaklarından başladığı, yüzey kalitesi, kimyasal yapı ve iç yapı kusurlarıyla ilgili olduğu söylenebilir

Kompozit Malzeme - Nedir?:İki veya daha fazla sayıda malzemeden oluşan bünyeye denir. (Çelik lifli cam, polimerler) Matris adı verilen bağlayıcı içinde yüksek dayanımlı malzemenin katılmasından olusur. Homojen malzemelere göre daha yüksek dayanım/öz ağırlığa sahiptir.

Gevreklik - Nedir? Kırılmadan önce çok az deformasyon yapma özelliğidir.

Örnek: Dökme demir, beton

Süneklik - Nedir?: Kırılmadan önce büyük şekil değistirme yapabilme özelliği.

Örnek: çelik, çesitli alaşımlar, naylon

Plastisite - Nedir?:Plastisite : İlk şekle dönüş olmayan malzemelere has bir özelliktir

Elastisite - Nedir?Yüklerin kaldırılması ile ilk şekillerine geri dönme özeliğidir. Yüklemenin büyüklüğüne bağlı bir özelliktir

Teğet Modülü - Nedir? Orantı limiti üstündeki noktalardaki diyagram eğimine teğet modülü (E_t) adı verilir.

Gevşeme - Nedir?Şekil değiştirmenin sabit olduğu hallerde gerilmedeki azalmaya gevşeme denir.

Cehalet Katsayısı - Nedir?Yapıların tasarım ve analizinde karşılaşılan çevresel etkiler, kullanım yükleri, malzeme özellikleri gibi çeşitli belirsizliklere karşı uygun bir güvenlik katsayısı seçilmesi önemlidir. Belirsizlik doğuran alanların basında gerilme ve şekil değiştirme kabulleri gelmektedir. Yapının imalatında ve kullanımı sırasında oluşacak gerilmeler kesin olarak bilinmediğinden güvenlik katsayısına bazen cehalet katsayısı adı verilir.

Sünme - Nedir?Bazı durumlarda malzeme, üzerindeki yük sabit olduğu halde sekil değistirmeye devam eder. Zamanla oluşan bu şekil değişimine sünme adı verilir.

Süreksizlik Gerilmeleri - Nedir? Silindirik kapların uçlarındaki kapak kısımlarında kesme kuvvetleriyle eğilme momentleri ortaya çıkar. Kesme kuvveti ile Eğilme momentinden kaynaklanan bu gerilmelere süreksizlik gerilmeleri adı verilir.

Direkt Kesme Hali - Nedir?Kayma gerilmeleri, uygulanan kuvvetlerin cismin bir parçasının komsu parçalara nazaran kayma eğiliminde olması halinde ortaya çıkar. Çatal uçlu birlesimdeki pim, eksenine dik doğrultudaki kesme kuvvetinin etkisiyle b-b ve cc kesitlerinden ayrılmaya karsı koymaktadır. Pimin bütünü dengede olduğuna göre ayrılma yüzeylerinin her birinde P/2 kesme kuvvetleri olusmaktadır. Kayma gerilmelerinin uygulanan kuvvete paralel düzlemlerde olusması halinde direkt kesme hali denir

Gerilme Tansörü - Nedir?:Düzlemler o noktadan geçen eksenlere dik olarak seçilirse sonsuz küçük boyutlu bir kübik eleman elde ederiz. Gerilmelerin elemanın yüzlerine yayılı ve O ve O noktasındaki gerilmelerin esdeğer olduklarını düsünüyoruz. Gerilmeler her düzlemin merkezinde bir vektörle gösterilmistir. Bir noktada üç dik düzlemdeki toplam 9 gerilme bileseni ile verilen gerilme hali gösterimine gerilme tansörü denir.

Gerilme - Nedir? Yük etkisi altındaki bir elemanın davranışını tanımlamakta kullandığı iki kavram.

Cismin herhangi bir kesitindeki gerilme, sabit siddete veya düzgün yayılı ise buna basit gerilme adı verilir. Yük tasıyan elemanların çoğunun düsünülen bir kesitindeki iç kuvvetler ya eksenel kuvvettir ya da kesme kuvvetidir. Örneğin kablolar, kafes kiris elemanları, eksenel yüklü çubuklarda eksenel normal kuvvet, iki çubuğu birlestiren cıvata, pim ve perçinlerde ise kesme kuvveti söz konusu olduğundan normal gerilme ile kayma gerilmesini hesaplamakta doğrudan gerilmenin tanımını ve denge denklemlerini kullanmak mümkündür.
Gerçek gerilme yayılısını bulmak için sekil değistirmeleri dikkate almak gereklidir.

Mukavemet - Nedir?Mukavemet, yük etkisi altındaki cisimlerin gerilme ve sekil değistirme durumlarının iç davranıslarının incelendiği uygulamalı mekaniğin bir dalıdır. Buradaki cisim kelimesiyle çubuklar, plak ve kabuklar, kolon ve miller ile bu elemanların birlestirilmesiyle olusan yapı ve makineler kastedilmektedir. Cisimlerin dayanımı veya sekil değistiren cisimler mekaniği olarak da adlandırılan malzeme mekaniğinde öncelikle gerilme analizi ve cisimlerin mekanik özelikleri incelenir.
Malzeme mekaniği çalısmaları, kuvvet etkisindeki cisimlerde denge kavramının anlasılmasıyla baslar. Statik dersinde dengedeki katı cisimlerin dıs davranısı incelenirken mukavemette dıs yüklerden olusacak iç kuvvetler ve sekil değistirme arastırılır. Burada ilk olarak statik denge denklemleri ve yük etkisindeki bir cisimde uygulanması üzerinde durulacaktır. Daha sonra malzeme deformasyon yasaları ve geometrik uygunluk kosulları ele alınacaktır.
Katı cisimlerin yük etkisindeki davranıslarının incelenmesi Galileo Galilei (1564-1642) ile baslayıp kuvvet etkisindeki cisimlerin sekil değistireceğini ilk defa ifade eden Robert Hooke (1635-1703) la devam eder. O zamandan bu yana pek çok mühendis, bilim adamı ve matematikçi gerilme analizine katkıda bulunarak bu gün
kullandığımız yeni yöntemlerin gelisiminde önemli rol oynamıstır.